Αγροτικές Επιδοτήσεις-ΟΠΕΚΕΠΕ: Στην «μέγγενη» της ΑΑΔΕ από το 2026 – Οι φόβοι των αγροτών και το σχέδιο της κυβέρνησης

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το βράδυ της Τρίτης το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο σηματοδοτεί μια ιστορική αλλαγή στον αγροτικό τομέα: τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ. Στόχος της κυβέρνησης είναι η ψήφισή του πριν τα Χριστούγεννα, ώστε από την 1η Ιανουαρίου 2026 η Ανεξάρτητη Αρχή να αναλάβει πλήρως τα ηνία των πληρωμών.

Η μεταρρύθμιση αυτή έρχεται ως απάντηση στις αυστηρές παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάγκη ύπαρξης ενός σύγχρονου και διαφανούς οργανισμού πληρωμών. Η κυβέρνηση ποντάρει στην ψηφιακή ετοιμότητα και την ελεγκτική εμπειρία της ΑΑΔΕ (που δοκιμάστηκε επιτυχώς στις πληρωμές της πανδημίας) για να βάλει τέλος σε παθογένειες δεκαετιών.
Οι Τρεις Πυλώνες της Αλλαγής

Το νομοσχέδιο εισάγει τρεις δομικές αλλαγές που ανατρέπουν τα δεδομένα στις αγροτικές ενισχύσεις:Μεταφορά Αρμοδιοτήτων και «Προίκας»: Από την 1η Ιανουαρίου 2026, η ΑΑΔΕ καθίσταται ο μοναδικός Οργανισμός Πληρωμών για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Όλα τα περιουσιακά στοιχεία, τα πληροφοριακά συστήματα, οι συμβάσεις και οι εκκρεμείς δίκες του ΟΠΕΚΕΠΕ περνούν στην ΑΑΔΕ. Ωστόσο, ο στρατηγικός σχεδιασμός της ΚΑΠ παραμένει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Μετακίνηση Προσωπικού με «Ρήτρα Ακινησίας»: Το σύνολο των υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ εντάσσεται στην ΑΑΔΕ με την ίδια εργασιακή σχέση και μισθολογικά κλιμάκια. Για να διασφαλιστεί η ομαλή ροή των πληρωμών, θεσπίζεται τριετής απαγόρευση μετακίνησης των υπαλλήλων αυτών σε άλλους φορείς ή εντός της ΑΑΔΕ, καθώς και απαγόρευση συμμετοχής σε εμπορικές εταιρείες.
«Σφίγγει ο Κλοιός» για τα Παράνομα Ποσά: Εκσυγχρονίζεται πλήρως το πλαίσιο ανάκτησης των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών. Πλέον, οι πράξεις της ΑΑΔΕ για επιστροφή χρημάτων θα αποτελούν εκτελεστούς τίτλους. Οι διαδικασίες βεβαίωσης και συμψηφισμού γίνονται ψηφιακές και ταχύτερες, με στόχο την προστασία του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ).
Η Κυβέρνηση: «Δικαιοσύνη και Διαφάνεια»

Σύσσωμο το κυβερνητικό επιτελείο υπεραμύνεται της μεταρρύθμισης, κάνοντας λόγο για «νοικοκύρεμα» και στήριξη των συνεπών παραγωγών.Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης, τόνισε πως η μεταρρύθμιση στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας: «Στόχος μας είναι να στηρίξουμε ιδίως τους έντιμους γεωργούς και κτηνοτρόφους, οι οποίοι στο εξής θα λαμβάνουν περισσότερα χρήματα, λόγω των πόρων που θα περισσεύουν και θα ανακατανέμονται σ’ αυτούς».
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, εστίασε στην ψηφιακή ικανότητα της ΑΑΔΕ: «Χτίζουμε έναν μηχανισμό που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σήμερα… Η ΑΑΔΕ έχει δείξει ότι μπορεί να λειτουργεί με ταχύτητα, ακεραιότητα και συνέπεια».
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, έκανε λόγο για βαθιά θεσμική τομή που «θωρακίζει τη χώρα απέναντι σε διαχρονικές παθογένειες» και αποκαθιστά την εμπιστοσύνη του παραγωγού προς το κράτος.
Ο Διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, δήλωσε έτοιμος για την πρόκληση: «Στόχος μας, κάθε ευρώ να πηγαίνει αποκλειστικά σε όσους πραγματικά το δικαιούνται, για να προστατεύσουμε τα χρήματα των Ευρωπαίων και Ελλήνων φορολογουμένων».
Ο «Σφυγμός» των Αγροτών: Αντιδράσεις, Φόβοι και Σκεπτικισμός

Η είδηση της μετάβασης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ έχει προκαλέσει αναβρασμό και έντονο προβληματισμό στις τάξεις των αγροτών και των κτηνοτρόφων, οι οποίοι ήδη βιώνουν μια δύσκολη χρονιά με καθυστερήσεις στις πληρωμές.

1. Ο Φόβος των Συμψηφισμών (Κατασχέσεις): Η μεγαλύτερη ανησυχία που εκφράζεται στα αγροτικά καφενεία και τους συνεταιρισμούς είναι ότι η ΑΑΔΕ θα χρησιμοποιήσει τις επιδοτήσεις για να εισπράξει άμεσα φορολογικές οφειλές. Πολλοί αγρότες φοβούνται πως με το που πιστωθούν τα χρήματα, θα γίνονται αυτόματοι συμψηφισμοί με χρέη προς την εφορία, αφήνοντάς τους χωρίς ρευστότητα για την καλλιεργητική περίοδο. Η φράση «η ΑΑΔΕ θα μας τα πάρει από την πηγή» ακούγεται συχνά στις συζητήσεις.

2. Έλλειψη Γεωτεχνικής Γνώσης: Οι αγροτικοί σύλλογοι εκφράζουν την απορία πώς ένας αμιγώς φορολογικός-εισπρακτικός μηχανισμός θα μπορέσει να κατανοήσει τις ιδιαιτερότητες της αγροτικής παραγωγής. Υπάρχει ο φόβος ότι οι έλεγχοι θα γίνουν καθαρά λογιστικοί, αγνοώντας την πραγματικότητα του χωραφιού (π.χ. καιρικές συνθήκες, ιδιαιτερότητες καλλιεργειών), οδηγώντας σε άδικες απορρίψεις πληρωμών.

3. Δυσπιστία για την «Τάξη»: Αν και υπάρχει μια μερίδα αγροτών που έχει απηυδήσει με την κακοδιαχείριση του ΟΠΕΚΕΠΕ (λάθη στις πληρωμές, καθυστερήσεις, πρόστιμα από την ΕΕ) και ελπίζει ότι η ΑΑΔΕ θα φέρει τουλάχιστον συνέπεια στις ημερομηνίες, η πλειοψηφία παραμένει δύσπιστη. Θεωρούν πως η μετακίνηση αυτή είναι ομολογία αποτυχίας του κράτους να ελέγξει τον υπάρχοντα οργανισμό και ανησυχούν πως αντί για «εξυγίανση», θα αντιμετωπίσουν ένα νέο «γραφειοκρατικό τέρας» που θα τους αντιμετωπίζει ως εν δυνάμει φοροφυγάδες.

Η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι τη Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου και αναμένεται να συγκεντρώσει πλήθος σχολίων από τους φορείς του πρωτογενούς τομέα.