Καπναποθήκες: Ζητείται η αξιοποίηση τους

Οι καπναποθήκες στις Σέρρες αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης. Χτίστηκαν κυρίως στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, την εποχή που η παραγωγή και το εμπόριο καπνού ήταν από τις κύριες οικονομικές δραστηριότητες της περιοχής.
Η ιστορία των Καπναποθηκών

Η καλλιέργεια καπνού στα Βαλκάνια ξεκίνησε το 1636. Στην Ελλάδα τα πρώτα φυτά καλλιεργήθηκαν από δύο Γάλλους εμπόρους στη Θεσσαλονίκη.
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους τον 20ο αιώνα, αλλά κυρίως μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923, η καλλιέργεια, η επεξεργασία και η εξαγωγή του καπνού απετέλεσαν τον κινητήριο μοχλό της Ελληνικής οικονομίας και της πολιτικής και κοινωνικής της εξέλιξης.

Η Μακεδονία και η Θράκη κατέστησαν ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας καπνού ανατολικού τύπου στο κόσμο. Αυτή η οικονομική δραστηριότητα, που κατά κύριο λόγο βασιζόταν στην παραγωγή καπνού, αποτέλεσε βάση για την ενσωμάτωση του προσφυγικού πληθυσμού στην οικονομία της χώρας, αλλά και το κέντρο για κοινωνικούς αγώνες και πολιτικές συγκρούσεις.

Οι καπναποθήκες χρησίμευαν για την επεξεργασία, την αποθήκευση και την εμπορία του καπνού, ο οποίος αποτελούσε ένα από τα πιο περιζήτητα προϊόντα της εποχής. Πολλά από αυτά τα κτήρια είχαν ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, συνδυάζοντας νεοκλασικά και βιομηχανικά στοιχεία, και φέρουν ακόμα και σήμερα τη σφραγίδα μιας άλλης εποχής.

Επίσης ενώ τα καπνομάγαζα ήταν το κύριο μέρος που θα μπορούσαν οι κάτοικοι να βρουν εργασία, ήταν ανθυγιεινά με αποτέλεσμα οι εργάτες να έρχονται αντιμέτωποι με πολλές αρρώστιες. Η καπνεργασία ήταν μία πολύ δύσκολη και επίπονη δουλειά και η θέση εργασίας τους δεν ήταν σίγουρη και μπορούσαν να απολυθούν πολύ εύκολα.

Το πρωτογενές ανθρώπινο δυναμικό που δημιούργησε την τάξη των καπνεργατών ήταν Έλληνες, Τούρκοι και Εβραίοι. Το σουλτανικό καθεστώς απαγόρευε αυστηρά την σύσταση σωματείων και τις μαζικές κινητοποιήσεις.

Μετά τον Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο ο καπνός εξακολούθησε να αποτελεί το κυριότερο εξαγωγικό προϊόν για πολλές δεκαετίες, παρότι η βαρύτητά του μειώθηκε λόγω της οικονομικής ανάπτυξης της βιομηχανίας.

Σήμερα, αρκετές από τις καπναποθήκες έχουν εγκαταλειφθεί, αλλά κάποιες (λίγες) έχουν ανακαινιστεί και αξιοποιηθεί όπως θα έπρεπε. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να μη χαθεί αυτό το στοιχείο από τις πόλεις. Οι καπναποθήκες είτε “πέφτουν” είτε μετατρέπονται σε κάτι που δεν θυμίζει την ιστορία τους. Η συντήρηση, αρχικά, και στη συνέχεια η σωστή αξιοποίηση των καπναποθηκών αποτελούν βήματα καίριας σημασίας.

Καπναποθήκες των γύρω περιοχών

Για παράδειγμα, η Δράμα αξιοποίησε τις καπναποθήκες της για τη δημιουργία πολυτελούς ξενοδοχείου, ενώ στην διπλανή καπναποθήκη στεγάζονται τα γραφεία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Δράμας. Ακόμα, στην Καβάλα οι καπναποθήκες έχουν αξιοποιηθεί αρκετά (εμπορικά κέντρα κλπ.)

Καπναποθήκες των Σερρών

Οι καπναποθήκες στις Σέρρες αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης. Χτίστηκαν κυρίως στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, την εποχή που η παραγωγή και το εμπόριο καπνού ήταν από τις κύριες οικονομικές δραστηριότητες της περιοχής. Σήμερα στην πόλη των Σερρών, έχουν απομείνει 4 καπναποθήκες ενώ η περιφέρεια διαθέτει πλήθος καπναποθηκών: Νιγρίτα, Ροδολίβος, Πρώτη, Κορμίστα, Ηλιοκώμη με τις περισσότερες να είναι πλέον στα πρόθυρα κατάρρευσης. Ζητούμενο είναι η ανάδειξή κάποιων από αυτών πρώτα στην πόλη των Σερρών και μετά στις άλλες περιοχές.



Α.Σπ.